Third Conditional | Trzeci okres warunkowy – PROSTO 3️⃣

Third conditional przyda Ci się częściej, niż może się wydawać! W końcu ile razy w Twojej głowie pojawiły się myśli typu: „Gdybym tylko wcześniej wstała, nie spóźniłabym się na pociąg”, albo „Gdybym więcej trenował, wygrałbym ten mecz”?

Eksperci Fluentbe, choć nie znaleźli jeszcze sposobu na cofnięcie czasu, mają coś równie przydatnego – przewodnik po trzecim trybie warunkowym, który pomoże Ci wyrazić alternatywne wersje przeszłości. 😉

W tym artykule zebraliśmy wszystko, co najważniejsze: definicję, zastosowanie, budowę, najczęstsze błędy, a także praktyczne ćwiczenia i odpowiedzi. Zaczynamy!

Co to jest third conditional?

Trzeci tryb warunkowy to angielska struktura gramatyczna, za pomocą której mówimy o sytuacjach z przeszłości, które mogły potoczyć się inaczej – gdyby wydarzyło się coś innego.

Trzeci okres warunkowy oczywiście przypomina inne conditionals – tutaj też opieramy się na konstrukcji „Jeśli…, to…”, tyle że skupiamy się wyłącznie na przeszłości, a nie przyszłości czy teraźniejszości.

Zobacz na te przykłady:

If I had trained more, I would have won this race.
Gdybym trenowała więcej, wygrałabym ten wyścig.

If Martin hadn’t forgotten his passport, he wouldn’t have missed the flight to Ibiza.
Gdyby Martin nie zapomniał paszportu, nie przegapiłby lotu na Ibizę.

Co łączy te zdania? Po pierwsze – wszystkie odnoszą się do przeszłości, której nie da się już zmienić. Po drugie – wyrażają sytuacje hipotetyczne, nierealne. Bo przecież wyścig już się skończył, samolot odleciał, decyzje zostały podjęte. Mimo to próbujemy powiedzieć, co by było, gdyby… coś potoczyło się inaczej.

To właśnie esencja third conditional: rozważanie alternatywnej wersji wydarzeń z przeszłości, która nigdy się nie zdarzyła – ale wiemy, że mogła.

Przydałoby się zacząć od początku? W takim razie sprawdź nasz kompleksowy artykuł o najbardziej podstawowym okresie warunkowym: Zero Conditional | Zerowy okres warunkowy BEZ tajemnic! 0️⃣

Kiedy 3rd conditional?

Trzeci tryb warunkowy przyda się wtedy jest, gdy chcesz powiedzieć o wydarzeniach z przeszłości, które się nie wydarzyły, ale mogłyby mieć miejsce, gdyby coś potoczyło się inaczej. Po polsku określelibyśmy to krótko: chodzi o gdybanie. 😅 Poniżej znajdziesz 3 najczęstsze zastosowania third conditional w praktyce.

1. Wyrażanie żalu i wyrzutów sumienia 😔

Third conditional to idealne narzędzie, gdy chcemy powiedzieć, że czegoś żałujemy lub gdy rozważamy, co mogło się wydarzyć, gdybyśmy postąpili inaczej.

If I had studied harder, I would have passed the final exam.
Gdybym się bardziej uczył, zdałbym końcowy egzamin.

2. Mówienie o alternatywnych scenariuszach z przeszłości 🌀

Czy Ty też często wyobrażasz sobie inne wersje wydarzeń, a w głowie tłucze Ci się to słynne zdanie: „Co by było, gdyby coś poszło inaczej”? Właśnie w takich przypadkach używamy 3 conditional.

If Simon had taken the other road, they wouldn’t have gotten stuck in traffic.
Gdyby Simon wybrał inną drogę, nie utknęliby w korku.

3. Ocenianie decyzji i ich konsekwencji 🎯

Trzeci tryb warunkowy pozwala też ocenić przeszłe decyzje – zarówno swoje, jak i cudze. Często pojawiają się wtedy wyrażenia should have, could have lub might have.

Ella should have told me if she needed help.
Ella powinna była mi powiedzieć, jeśli potrzebowała pomocy.

Jak się tworzy 3 tryb warunkowy?

Na pierwszy rzut oka third conditional może wydawać się bardziej skomplikowany niż inne okresy warunkowe, ale spokojnie – zaraz wszystko stanie się jasne. Tak jak w przypadku innych trybów warunkowych, także tutaj zdanie składa się z dwóch części: if clause (czyli zdania wprowadzającego warunek) i main clause (czyli zdania głównego, informującego o konsekwencji).

W przypadku third conditional opowiadamy o przeszłości, która mogła wyglądać inaczej, więc potrzebujemy odpowiednich czasów gramatycznych.

Struktury:

1. If + Past Perfect, would have + III forma
2. Would have + III forma + if + Past Perfect

Konstrukcja	Przykład po angielsku	Przykład po polsku
If + Past Perfect, would have + III forma	If I had known about the meeting, I would have come.	Gdybym wiedziała o spotkaniu, przyszłabym.
Would have + III forma + if + Past Perfect	I would have come if I had known about the meeting.	Przyszłabym, gdybym wiedziała o spotkaniu.

💡 Ważna uwaga językowa: jeśli zaczynasz zdanie od main clause, przecinek nie jest potrzebny. Jeśli jednak zaczynasz od if clause, przecinek zawsze się pojawia.

A jaka jest różnica między tymi dwiema strukturami? W praktyce – żadna, jeśli chodzi o znaczenie. Obie formy są gramatycznie poprawne, a zmiana dotyczy jedynie kolejności słów. Jednak warto pamiętać, że to, co pojawia się na początku zdania, automatycznie staje się ważniejsze w odbiorze. Dlatego możesz używać obu wariantów naprzemiennie, by dodać swojej wypowiedzi płynności i różnorodności.

A może mała powtórka? Zobacz, czy wiesz wszystko o innym, równie ważnym trybie warunkowym: First Conditional | ZROZUM pierwszy okres warunkowy 1️⃣

Co można użyć zamiast would w trzecim okresie warunkowym?

W trzecim trybie warunkowym, oprócz would, możemy użyć również:

• could have – pokazuje możliwość, np. If I had eaten less, I could have ordered the dessert.
• might have – pokazuje przypuszczenie, np. If you had listened, you might have understood.
• should have – występuje w formie rady lub krytyki, np. If she had tried harder, she should have passed.

Co można użyć zamiast if?

Zamiast if w third conditional można użyć kilku innych słówek. Zobacz, jakie masz do wyboru:

• Had + osoba + III forma (inwersja), np. Had I known, I would have called you.
• Suppose/Supposing (that), np. Supposing she had arrived earlier, what would have happened?
• Even if, np. Even if we had tried, we wouldn’t have succeeded.

Jaki czas stosujemy w third conditional?

W trzecim okresie warunkowym:

• w części if clause używamy Past Perfect (czyli: had + III forma),
• w części main clause używamy would have + III forma.

To zasada, którą warto dobrze zapamiętać, ponieważ dzięki temu unikniesz błędów i pomyłek między trybami.

Third conditional: pytania

W pytaniach w trzecim trybie warunkowym często stosujemy inwersję, czyli odwracamy kolejność podmiotu i operatora would.

Najczęstsze wzory pytań to:

• Wh-question + would have + III forma czasownika + if…?
• Would + podmiot + have + III forma czasownika + if…?
• If + Past Perfect, would + have + III forma czasownika?

Sprawdź trzy przykłady, które dla Ciebie zebraliśmy:

Would Jeanne have called you if she had known about the surprise party?
Czy Jeanne zadzwoniłaby do ciebie, gdyby wiedziała o imprezie-niespodziance?

What would you have done if you had missed the bus to Lima?
Co byś zrobił, gdybyś spóźnił się na autobus do Limy?

If they had left earlier, would they have survived the accident?
Gdyby wyszli wcześniej, czy przeżyliby wypadek?

Third conditional: przeczenia

Przeczenia tworzymy w bardzo prosty sposób. Wystarczy, że po had lub would have dodasz słówko not. Pamiętaj, że w mowie potocznej najczęściej używa sie skróconej formy, w której would + not staje się wouldn’t, a had + not – hadn’t. Zobacz dwa różne przykłady:

If Elton hadn’t lied, they would have trusted him.
Gdyby Elton nie skłamał, uwierzyliby mu.

Saskia wouldn’t have been fired if she knew German.
Saskia nie zostałaby zwolniona, gdyby znała niemiecki.

3 conditional: przykłady

Zobacz 8 różnorodnych przykładów w 3 trybie warunkowym. Z pewnością pozwolą Ci oswoić się z nową strukturą.

Helen would have traveled more if she had saved enough money.
Helen podróżowałaby więcej, gdyby zaoszczędziła wystarczająco pieniędzy.

If Jon had told the truth, he wouldn’t have gotten into trouble.
Gdyby Jon powiedział prawdę, nie wpakowałby się w kłopoty.

They wouldn’t have missed the flight if they had left earlier.
Nie spóźniliby się na lot, gdyby wyszli wcześniej.

If Lucia had called, I would have answered.
Gdyby Lucia zadzwoniła, odebrałbym.

We would have gone to the birthday party if we had known about it.
Poszlibyśmy na imprezę urodzinową, gdybyśmy o niej wiedzieli.

If Xavi had taken my advice, he wouldn’t have failed.
Gdyby Xavi posłuchał mojej rady, nie oblałby.

If they had checked the weather, they wouldn’t have gotten wet.
Gdyby sprawdzili pogodę, nie zmokliby.

Sophie would have arrived on time if she hadn’t missed the bus.
Sophie przyszłaby na czas, gdyby nie spóźniła się na autobus.

Czym się różni 2 i 3 conditional?

Zacznijmy od podobieństw: oba tryby służą do mówienia o sytuacjach nierealnych. Jednak 2 conditional odnosi się do teraźniejszości i przyszłości, podczas gdy 3 conditional mówi o przeszłości, której nie da się już zmienić. Co więcej, w drugim trybie używamy if + Past Simple, a w trzecim – if + Past Perfect.

Zobacz, jak zmienia się znaczenie tego samego zdania zależności od użytego trybu:

Second conditional

If Tom studied more, he would pass the exam.
Gdyby teraz Tom się więcej uczył, zdałby egzamin.

Chodzi o teraźniejszość i przyszłość: teraz Tom nie uczy się wystarczająco, więc raczej nie zda nadchodzącego egzaminu.

Third conditional

If Tom had studied more, he would have passed the exam.
Gdyby wtedy Tom się więcej uczył, zdałby egzamin.

Mowa o konretnej sytuacji z przeszłości: Tom się nauczył i nie zdał egzaminu.

Chcesz poćwiczyć drugi okres warunkowy? W takim razie koniecznie sprawdź nasz przewodnik po tym trybie: Second Conditional | Drugi okres warunkowy OD PODSTAW 2️⃣

Third conditional: typowe błędy

Trzeci tryb warunkowy to świetne narzędzie do wyrażania żalu lub refleksji nad przeszłością. Choć jego konstrukcja jest logiczna, uczący się angielskiego często wpadają w kilka typowych pułapek. Dlatego poniżej zebraliśmy najczęstsze błędy, których warto unikać, żeby brzmieć na piątkę z plusem!

1. Mieszanie czasów – third conditional to konstrukcja ściśle związana z przeszłością. W części zdania z if używamy Past Perfect, a w części głównej – would have + III forma czasownika. Bardzo częsty błąd to wstawianie innych czasów, np. Past Simple czy Present Perfect.

❌ If I ran faster, I would win.
✔️ If I had run harder, I would have won.

2. Użycie would w if clause – zapamiętaj, że w trzecim okresie warunkowym nie używamy would po if. To część główna zdania (main clause) zawiera would have, natomiast po if konieczny jest Past Perfect.

❌ If Monica would have prepared better, she would have got the job.
✔️ If Monica had prepared better, she would have got the job.

3. Zła forma czasownika po have – w main clause po would have zawsze używamy trzeciej formy czasownika (Past Participle). Jednak czasem uczniowie nieświadomie używają drugiej formy (Past Simple), co prowadzi do błędu.

❌ Harry would have went to the meeting if he had known.
✔️ Harry would have gone to the meeting if he had known.

Przed Tobą jeszcze tylko jeden tryb warunkowy! Poznasz go z naszym przewodnikiem: Mixed conditionals | Okresy warunkowe mieszane od A do Z ↔️

3 conditional: exercises

Masz ochotę sprawdzić swoją wiedzę w praktyce? W takim razie skorzystaj z ćwiczeń, stworzonych przez naszych ekspertów! To doskonała rozgrzewka przed zbliżającym się egzaminem lub wyjazdem do kraju angielskojęzycznego.

1. Uzupełnij zdania

Użyj trzeciego trybu warunkowego.

1. If Sarah __________ (study) harder, she __________ (pass) the Spanish exam.
2. If we __________ (know) about the traffic, we __________ (leave) earlier.
3. If Daniel __________ (listen) to the instructions, he __________ (not get) lost.
4. If I __________ (set) an alarm, I __________ (wake up) on time.
5. If they __________ (invite) me, I __________ (go) to the wedding.
6. If Julia __________ (bring) her umbrella, she __________ (not get) wet.
7. If you __________ (tell) me the truth, I __________ (forgive) you.
8. If Marco __________ (save) more money, he __________ (buy) that car.

2. Przekształć zdania na third conditional

Stwórz zdania, bazując na podanym przykładzie: She didn’t call. → If she had called, I would have answered.

1. I didn’t see the email.
2. We didn’t book the table.
3. Tasha didn’t study.
4. They didn’t leave on time.
5. You didn’t ask for help.
6. Emma didn’t check the weather.
7. I didn’t take a jacket.
8. Hugo didn’t remember her birthday.

3 conditional: klucz odpowiedzi

Ćwiczenie 1

1. had studied, would have passed
2. had known, would have left
3. had listened, wouldn’t have got
4. had set, would have woken up
5. had invited, would have gone
6. had brought, wouldn’t have got
7. had told, would have forgiven
8. had saved, would have bought

Ćwiczenie 2

1. If I had seen the email, I would have replied.
2. If we had booked the table, we would have had a place to sit.
3. If Tasha had studied, she would have passed the test.
4. If they had left on time, they wouldn’t have missed the bus.
5. If you had asked for help, I would have supported you.
6. If Emma had checked the weather, she would have taken a coat.
7. If I had taken a jacket, I wouldn’t have been cold.
8. If Hugo had remembered her birthday, she wouldn’t have been upset.

Najczęściej zadawane pytania: third conditional