Reported speech, czyli mowa zależna w języku angielskim wygląda bardzo podobnie do tej po polsku. Przede wszystkim służy nam do tego samego – pozwala na przedstawienie czyjejś wypowiedzi bez dosłownego cytowania tej osoby. Jest więc bardzo pomocna zarówno w słowie pisanym, jak i codziennych rozmowach. Jak buduje się mową zależną w języku angielskim? 🤔 Podpowiadamy!
Czym jest reported speech?
Reported speech to sposób relacjonowania wypowiedzi innej osoby bez cytowania jej dosłownie. W przeciwieństwie do mowy bezpośredniej, gdzie używamy dokładnych słów mówcy, w mowie zależnej dostosowujemy wypowiedź, często zmieniając czasy, zaimki i określenia czasu oraz miejsca, aby pasowały do kontekstu.
Kiedy korzystamy z reported speech?
Mowa zależna jest używana, gdy chcemy przekazać, co ktoś powiedział, myślał, pytał lub sugerował, nie cytując jego dokładnych słów. Jest to szczególnie przydatne w pisaniu formalnym, dziennikarstwie oraz wtedy, gdy chcemy streścić czyjąś wypowiedź. 🎙️
Przykłady zastosowania
Mowa zależna jest używana w wielu sytuacjach, takich jak:
Przekazywanie informacji usłyszanych od innej osoby:
„I am going to the store.” ➜ She said she was going to the store.
Streszczanie treści rozmowy lub dyskusji:
„We need to finish the project by Friday.” ➜ He mentioned that we needed to finish the project by Friday.
Relacjonowanie wydarzeń w gazetach, raportach i innych publikacjach:
„The company will launch a new product next month.” ➜ It was announced that the company would launch a new product next month.
Relacjonowanie wypowiedzi w książkach i literaturze:
„I have always loved this place.” ➜ The character in the novel said that he had always loved that place.
Podawanie relacji świadków lub uczestników zdarzeń:
„I saw the accident happen.” ➜ He said he had seen the accident happen.
Relacjonowanie przemówień lub prezentacji:
„Our company is leading in innovation.” ➜ The CEO stated that their company was leading in innovation.
Reported speech: konstrukcja
Całą trudność w zbudowaniu zdania w mowie zależnej sprawia tzw. następstwo czasów, czyli konieczność “cofnięcia się” o jeden czas. Oznacza to tyle, że musimy rozpoznać czas, który jest użyty w mowie niezależnej i stworzyć mowę niezależną z czasem “do tyłu”.
Druga kwestia to reporting verb, czyli czasownik, który w ogóle pozwala nam na wprowadzenie mowy zależnej, a więc relacjonuje wypowiedź innej osoby.
Konstrukcja będzie wyglądać następująco:
OSOBA + REPORTING VERB + (THAT) + OSOBA + VERB (o czas do tyłu)
Brzmi słabo? 😉 Teraz będzie tylko łatwiej, przejdźmy do przykładów!
| Direct Speech | Reported Speech | Przykład |
|---|---|---|
| Present Simple | Past Simple | „I go to school.” → He said he went to school. |
| Present Continuous | Past Continuous | „I am eating.” → She said she was eating. |
| Present Perfect | Past Perfect | „I have seen it.” → He said he had seen it. |
| Past Simple | Past Perfect | „I saw her.” → She said she had seen her. |
| Past Continuous | Past Perfect Continuous | „I was reading.” → He said he had been reading. |
| Future Simple (will) | Would | „I will come.” → She said she would come. |
Co jeszcze zmienia się w mowie zależnej?
Żeby było trochę trudniej, nie wystarczy zmiana czasu. 😄 Kilka innych elementów też trzeba zmienić. Jakie to elementy?
Określenia czasu:
two days/years ago ➜ two days/years before
today ➜ that day
now ➜ then
this month ➜ that month
tomorrow ➜ the next day/the following day
yesterday ➜ the day before/the previous day
Przykłady:
„I will call you today.” ➜ She said she would call me that day.
„We will meet tomorrow.” ➜ He said they would meet the next day.
„I met her yesterday.” ➜ He said he had met her the day before.
„I am busy now.” ➜ She said she was busy then.
Określenia miejsca:
here ➜ there
in this place ➜ in that place
Przykłady:
„I am staying here.” ➜ He said he was staying there.
Zaimki:
our ➜ their
my ➜ his/her
this ➜ that
these ➜ those
Przykłady:
„This is my book.” ➜ She said that was her book.
„These are my keys.” ➜ He said those were his keys.
Reporting verbs, czyli jak wprowadzić mowę zależną w zdaniu
Do wprowadzania mowy zależnej używamy różnych czasowników, zwanych reporting verbs, takich jak say, tell, ask, suggest, admit, etc. Ważne jest, aby używać odpowiedniego czasownika w zależności od kontekstu wypowiedzi. 😄
Say:
Używamy, gdy chcemy po prostu zrelacjonować czyjąś wypowiedź.
„I am tired.” ➜ She said she was tired.
Tell:
Używamy, gdy wspominamy osobę, do której była skierowana wypowiedź.
„You should go now.” ➜ He told me that I should go then.
Ask:
Używamy w pytaniach.
„Are you coming?” ➜ She asked if I was coming.
Suggest:
Używamy, gdy mówimy o propozycjach.
„Let’s go to the park.” ➜ He suggested going to the park.
Admit:
Używamy, gdy ktoś przyznaje się do czegoś.
„I made a mistake.” ➜ She admitted that she had made a mistake.
Advise:
Używamy, gdy ktoś daje radę.
„You should see a doctor.” ➜ He advised me to see a doctor.
Warn:
Używamy, gdy ktoś ostrzega.
„Don’t touch that!” ➜ She warned me not to touch that.
Promise:
Używamy, gdy ktoś obiecuje coś.
„I will help you.” ➜ He promised he would help me.
Agree:
Używamy, gdy ktoś się zgadza.
„Yes, I’ll come to the meeting.” ➜ He agreed to come to the meeting.
Explain:
Używamy, gdy ktoś coś wyjaśnia.
„This is how it works.” ➜ The teacher explained how it worked.
Mention:
Używamy, gdy ktoś wspomina o czymś
„I saw John at the party.” ➜ She mentioned that she had seen John at the party.
Refuse:
Używamy, gdy ktoś się zgadza.
„I won’t do it.” ➜ She refused to do it.
Complain:
Używamy, gdy ktoś narzeka.
„The service is terrible.” ➜ He complained that the service was terrib.
Reported speech: tworzenie pytań
Jak zbudować zdania pytające? W mowie zależnej, szyk pytający zmieniamy na szyk twierdzący.
| Adam asked: “What time is it?” | Adam asked what time it was. |
| She asked: “When will you go?” | She asked when would I go. |
| Carol asked me: „Do you like pop music?” | Carol asked me if I liked pop music. |
| John asked: “Why did you leave?” | John asked me why I had left. |
| He asked: “Where were they?” | He asked where they had been. |
Pytania zaczynające się od słów pytających
„Where are you going?” ➜ She asked where I was going.
„Why did you do that?” ➜ He asked why I had done that.
„What time is it?” ➜ She asked what time it was.
Pytania tak/nie
Pytania, na które odpowiada się „tak” lub „nie”, w mowie zależnej wprowadzamy za pomocą „if” lub „whether”.
„Do you like pizza?” ➜ He asked if I liked pizza.
„Have you seen this movie?” ➜ She asked whether I had seen that movie.
„Is he coming with us?” ➜ They asked if he was coming with them.
Następstwo czasów w mowie zależnej
Rzeczywiście zmiana czasu przy budowaniu mowy zależnej może sprawiać problemy. Trzeba poświęcić nieco czasu, żeby wgryźć się w temat. W efekcie cofnięcie się o jeden czas będzie przychodzić naturalnie. 🤗
Aby ułatwić sobie naukę, warto zapamiętać zależności między czasami. Który wymieniamy na który?
Czasy teraźniejsze
Zamienimy je na ich odpowiedniki w czasie przeszłym. Czyli:
Present Simple ➜ Past Simple
Przykład:
„We’re Polish” she said.
She said they were Polish.
Present Continuous ➜ Past Continuous
Przykład:
Adam: “I’m reading a book.”
Adam said that he was reading a book.
Present Perfect ➜ Past Perfect
Przykład:
She said: „I have won 1000 PLN”.
She said that she had won 1000 PLN.
Present Perfect Continuous ➜ Past Perfect Continuous
Przykład:
Charlie: “I have been living here for 10 years.”
Charlie said he had been living there for 10 years.
Czasy przeszłe
Czasy przeszłe zmieniamy… na inne czasy przeszłe.
Według jakiej zasady?
Past Simple ➜ Past Perfect
Przykład:
He said: „We were in the cinema yesterday”.
He said they had been in the cinema the day before.
Past Continuous ➜ Past Perfect Continuous
Przykład:
Avah: “I was sleeping when they left home.”
Avah said that she had been sleeping when they had left home.
Past Perfect ➜ Past Perfect
Przykład:
Lucy said: “I had finished school before you were born.”
Lucy said that she had finished school before I had been born.
Past Perfect Continuous ➜ Past Perfect Continuous
Przykład:
Harry: “I had been reading this book for 2 months”.
Harry said he had been reading that book for 2 months.
Czasy przyszłe
W czasach przyszłych zasada jest prosta. Słowo will każdorazowo zamieniamy na would.
Future Simple
Przykład:
Our Dad said: “I will buy this vacuum for us”.
Our Dad said he would buy that vacuum for us.
Future Continuous
Przykład:
He said: “I will be waiting for my friend”.
He said he would be waiting for his friend.
Future Perfect
Przykład:
Kate: “I will have finished my paper by tomorrow”.
Kate said that she would have finished her paper by the next day.
Future Perfect Continuous
Przykład:
Megan said: “By next week I will have been writing this letter for over two weeks”.
Megan said by the following week she would have been writing that letter for over two weeks.
Czasowniki modalne w mowie zależnej
Niektóre czasowniki modalne również ulegają zmianie w mowie zależnej:
can ➜ could
must ➜ had to
may ➜ might
will ➜ would
shall ➜ should
Przykłady:
„I can swim.” → He said he could swim.
„You must finish your homework.” → The teacher said we had to finish our homework.
„It may rain.”→ She said it might rain.
„She will come.” → They said she would come.
„Shall we dance?” → He asked if they should dance.
Prośby i polecenia w reported speech
W prośbach i poleceniach w mowie zależnej używamy czasowników takich jak tell, ask, order, advise.
Prośby:
„Please, open the window.” ➜ She asked me to open the window.
„Could you help me?” ➜ He asked if I could help him.
Polecenia:
„Don’t touch it.” ➜ He told me not to touch it.
„Finish your work.” ➜ The boss ordered us to finish our work.
Rady:
„You should see a doctor.” ➜ He advised me to see a doctor.
„Don’t eat too much sugar.” ➜ She advised me not to eat too much sugar.
Ostrzeżenia:
„Be careful with that.” ➜ He warned me to be careful with that.
„Don’t go there.” ➜ She warned us not to go there.
Reported speech: wyjątki od reguły
Nie zawsze zmieniamy czas w reported speech. 🤓 Niektóre wyjątki obejmują sytuacje, gdy czasownik w mowie bezpośredniej już odnosi się do przeszłości lub gdy wypowiedź dotyczy ogólnych prawd, wówczas czas nie ulega zmianie. Wyjątki obejmują:
Fakty naukowe:
„Water boils at 100 degrees Celsius.” ➜ The teacher said that water boils at 100 degrees Celsius.
Prawdy ogólne:
„Honesty is the best policy.” ➜ She believed that honesty is the best policy.
Wypowiedzi, które są nadal prawdziwe w momencie relacjonowania:
„I live in New York.” ➜ He said he lives in New York.
Wypowiedzi dotyczące przyszłości, która jest pewna:
„The sun will rise tomorrow.” ➜ He said that the sun will rise tomorrow.
Sytuacje, gdy czasownik w mowie bezpośredniej już odnosi się do przeszłości:
„She said she had seen the movie.” ➜ She said she had seen the movie.
Wypowiedzi zawierające formy grzecznościowe, które nie ulegają zmianie:
„May I leave the room?” ➜ He asked if he might leave the room.
Reported Speech – częste pytania
Reported speech (mowa zależna) oznacza relacjonowanie czyichś wypowiedzi bez cytowania ich dosłownie.
Aby przekształcić zdania w reported speech, zmieniamy czasownik na formę przeszłą, zaimki osobowe i przysłówki czasu oraz miejsca, a zdanie wprowadzamy często za pomocą „that” (np. „He said, 'I am going’ zmienia się na „He said that he was going”).
W reported speech „cofamy się” o jeden czas. Zmieniają się one następująco: present simple na past simple, present continuous na past continuous, present perfect na past perfect, past simple na past perfect, a will na would.
Tworząc pytania w reported speech, stosujemy szyk zdania oznajmującego i używamy odpowiednich zaimków oraz czasów.
Reported speech używamy, gdy chcemy przekazać, co ktoś powiedział, nie cytując jego dokładnych słów.
Jak mówić płynnie po angielsku?
Podróż samolotem – 20 przydatnych zwrotów po angielsku
Jak wykorzystać Present Perfect w języku angielskim
10 Phrasal Verbs, które musisz znać
Praca zdalna, a benefity pracownicze
Jak NIE uczyć się języka angielskiego?
Native speaker – wszystko co chcesz wiedzieć
Jak działa nauka angielskiego online?