Przyimki angielski – przygotuj się, że to prawdziwy temat rzeka, którego zgłębianie może zająć Ci dłuższą chwilę.
Czemu? Wyobraź sobie, że język to wielki dom. Rzeczowniki to meble, czasowniki to elektryczność, a przyimki… to takie małe, sprytne śrubki. 🪛 Bez nich niby coś stoi, ale prędzej czy później całość się rozleci.
To właśnie dlatego przyimki, czyli po angielsku prepositions, są kluczowe – ponieważ łączą słowa w logiczne zdania i pokazują relacje między nimi. Problem w tym, że w ich przypadku proste tłumaczenia z języka polskiego często nie działają. Na przykład: on to nie zawsze „na”, a in nie zawsze „w”. A do tego dochodzą jeszcze przyimki czasu i przyimki miejsca… Ale spokojnie – zaraz rozłożymy to na czynniki pierwsze. Zaczynamy?
Przyimki angielski – zasady
Przyimek to niepozorna część mowy, która sama w sobie nie niesie dużego znaczenia, ale za to określa relację między innymi słowami w zdaniu. W polskim możemy powiedzieć np. w domu, na stole, do szkoły. Podobnie w angielskim: in the house, on the table, to school.
Poniżej znajdziesz 5 najważniejszych zasad dotyczących przyimków w angielskim:
1️⃣ Przyimek stoi przed rzeczownikiem lub zaimkiem, np. at home, in my bag.
2️⃣ Warto wiedzieć, czym jest wyrażenie przyimkowe (prepositional phrase) – tak nazywa się połączenie przyimka oraz rzeczownika lub zaimka (często z dodatkowymi określeniami), które razem tworzą całość, np. on the wall, with a smile.
3️⃣ Przyimki dzielimy na dwie grupy:
- przyimki proste (simple prepositions) – krótkie i jednoelementowe, np. in, on, at, by, from.
- przyimki złożone (compound prepositions) – składają się z dwóch lub więcej słów, np. because of, in front of, out of, according to.
4️⃣ Trzeba uważać z tłumaczeniami, bo angielskie przyimki często nie mają dosłownych odpowiedników – w polskim mówimy „na ulicy”, a w angielskim in the street. Ale nie zawsze – „na rowerze” to on a bike.
5️⃣ Ta zasada łączy się nieco z poprzednią: ten sam przyimek może zmieniać sens. Porównaj: on the table ( „na stole”) i on the phone ( „przez telefon”).
Podsumowując, można powiedzieć, że przyimki są trochę jak kameleony – umieją nieźle się zmieniać i nie dlatego zawsze da się je przełożyć słowo w słowo. Dlatego kluczem jest nauka poprzez przykłady.
Najczęstsze przyimki angielski [LISTA]
Zanim zanurzymy się w szczegóły, spójrzmy na te przyimki, które pojawiają się w prawie każdym zdaniu. Wybraliśmy 7 najpopularniejszych, które trzeba znać niezależnie od poziomu, a także ich najczęstsze zastosowanie.
- at – określa punkt: at home, at 7 o’clock, at the station.
- in – wskazuje wnętrze lub okres: in the room, in London, in 2020.
- on – mówi o powierzchni albo transporcie: on the table, on the bus, on Monday.
- to – określa kierunek ruchu, np.: go to school, drive to work.
- for – mówi o celu lub czasie: for me, for two hours.
- with – wskazuje na towarzystwo albo narzędzie, np.: with my friend, with a pen.
- about – określa temat: talk about music, read about history.
Zauważ, że w polskim często intuicyjnie czujemy, jaki przyimek pasuje, bo taką wiedzę nabywa się poprzez praktykę. Ale w angielskim – trzeba po prostu zapamiętać konkretne połączenia.
A czy the? Znamy ten dylemat! Ten artykuł pomoże Ci w jego rozwiązaniu raz na zawsze: A, an, the | Sprawdź, jak używać przedimków POPRAWNIE ✅
Przyimki angielski: tabela
Żeby łatwiej ogarnąć temat, przyimki warto pogrupować w tabeli. Dodaliśmy do niej również najczęstsze polskie odpowiedniki oraz przykładowe zdania.
Przyimek | Polski odpowiednik | Przykład w zdaniu |
---|---|---|
at | w, na, przy | Sally is at school. Sally jest w szkole. |
in | w, wewnątrz | They live in Paris. Oni mieszkają w Paryżu. |
on | na (powierzchni), w (transporcie) | The book is on the table. Książka leży na stole. |
to | do (kierunek) | We are going to the park. Idziemy do parku. |
for | dla, przez (czas) | This gift is for you. Ten prezent jest dla ciebie. |
with | z | I went to the cinema with my friends. Poszedłem do kina z przyjaciółmi. |
about | o | We talked about the weather. Rozmawialiśmy o pogodzie. |
by | przy, obok, przez | The house is by the river. Dom stoi nad rzeką. |
under | pod | The cat is under the bed. Kot jest pod łóżkiem. |
between | między | The bank is between the school and the shop. Bank jest między szkołą a sklepem. |
from | z, od | She is from Canada. Ona jest z Kanady. |
over | nad | The plane is flying over the city. Samolot leci nad miastem. |
Jak widzisz, przyimki angielskie mają wiele zastosowań – mogą określać miejsce, czas, kierunek czy relacje między rzeczami.
📢 Nasza porada: najlepszym sposobem nauki przyimków jest zapamiętywanie ich w pełnych zdaniach i kontekście, a nie jako pojedynczych słówek.
Teraz przyjrzyjmy się 3 ważnym typom przyimków: przyimkom miejsca, czasu oraz kierunku i ruchu.
Przyimki miejsca angielski
Przyimki miejsca (prepositions of place) wskazują, gdzie coś się znajduje w przestrzeni – czyli odpowiadają na pytanie „gdzie?”.
Jakie są przyimki miejsca? Najczęściej używane to on, in, at (co ciekawe, ten sam zestaw pojawi się w przyimkach czasu), a także behind lub between.
1. Przyimek miejsca ON
Używamy, gdy coś znajduje się na czymś, na jakiejś powierzchni.
Your book is on the table.
Twoja książka leży na stole.
There is a pretty picture on the wall, but don’t touch it!
Na ścianie wisi ładny obraz, ale nie dotykaj go!
Nathan is sitting on the floor, so he will get cold soon.
Nathan siedzi na podłodze, więc zaraz zmarznie.
2. Przyimek miejsca IN
Ten przyimek odpowiada polskiemu „w”. Określa wnętrze lub przestrzeń zamkniętą.
The cat is in the box, because he was scared of the dog.
Kot jest w pudełku, bo wystraszył się psa.
Emily lives in Paris.
Emily mieszka w Paryżu.
There are apples in the basket, so help yourself.
W koszyku są jabłka, więc się poczęstuj.
3. Przyimek miejsca AT
Stosujemy, gdy mówimy o konkretnym miejscu lub punkcie w przestrzeni.
Elwira is at the bus stop.
Elwira jest na przystanku.
We met at the train station.
Spotkaliśmy się na stacji pociągowej.
Hans is waiting at the door, so please let him in.
Hans czeka przy drzwiach, więc wpuść go proszę.
Przyimki czasu angielski
Prepositions of time, czyli przyimki czasu, pokazują, kiedy coś się dzieje – konkretną godzinę, dzień, miesiąc czy dłuższy okres.
Do najczęściej stosowanych przyimków czasu należą at, on i in. Dlatego też możesz wykorzystać do ich zapamiętania pewien trik.
Trik „Antoni”
Żeby łatwiej zapamiętać przyimki czasu, można wyobrazić sobie imię „Antoni” – czyli (no, prawie 😅) AT – ON – IN. To trzy główne przyimki, które porządkują nam czas od najkrótszych jednostek do najdłuższych:
- at – godziny, konkretne momenty,
- on – dni i daty,
- in – miesiące, lata, pory roku, dłuższe okresy.
Przyimek czasu AT
Zaczynamy od at, czyli tego, co najmniejsze i najbardziej konkretne. Używamy go z godzinami i określonymi momentami w czasie.
Spójrz na przykłady:
The meeting with Leon is at one o’clock.
Spotkanie z Leonem jest o pierwszej.
The next lesson starts at 2 p.m.
Następna lekcja zaczyna się o drugiej.
The train to Madrid leaves at 11:45.
Pociąg do Madrytu odjeżdża o 11:45.
Przyimek czasu ON
Kolejny krok to on. Używamy go z dniami tygodnia i wszystkimi datami.
Świetnie pokazują to następujące przykłady:
We will meet on Monday.
Spotkamy się w poniedziałek.
I was born on the 6th of November.
Urodziłam się 6 listopada.
The Coldplay concert is on the 1st of May.
Koncert Coldplay jest 1 maja.
Dodatkowo: wszystkie wyrażenia zawierające słówko day (np. Valentine’s Day) również połączą się z on.
Przyimek czasu IN
Na końcu zajmiemy się in, czyli wszystkim, co dłuższe: miesiące, lata, pory roku, dekady.
Zobacz, jak wygląda to na przykładach:
We usually go skiing in February.
Zwykle jeździmy na narty w lutym.
The flowers bloom in spring.
Kwiaty kwitną wiosną.
My daughter Olivia was born in 2011, so she’s 14 now.
Moja córka Olivia urodziła się w 2011 roku, więc teraz ma 14 lat.
Life was different in the 1990s.
Życie było inne w latach 90.
⚡ Uwaga:
- Jeśli podajemy sam miesiąc i rok, wtedy użyjemy in: in January 2019.
- Ale jeśli wskazujemy konkretny dzień, wtedy musimy zastosować on: on the 20th of January 2019.
Wyjątki od reguły
Na koniec zebraliśmy dla Ciebie słowa i wyrażenia, które nie pasują do podanych reguł. W końcu od każdej reguły są wyjątki!
- Pory dnia łączą się z in – in the morning, in the afternoon, in the evening.
- Słowo „noc” łączy się z at – at night.
- Nazwy wielu świąt też łączą się z at – at Christmas, at Easter, at the weekend (w tym ostatnim przykładzie dopuszczalna jest również forma on the weekend w amerykańskiej wersji języka).
Przyimki kierunku i ruchu po angielsku
Angielskie przyimki kierunku i ruchu (prepositions of direction/movement) opisują, dokąd coś lub ktoś się przemieszcza – czyli odpowiadają na pytanie „dokąd?”.
Do najbardziej popularnych przyimków kierunku i ruchu należą:
- to,
- into,
- onto,
- through,
- across.
Przyimek kierunku TO
Najczęściej używany przyimek do wskazania celu ruchu.
Tomorrow we are going to the park.
Jutro idziemy do parku.
After the breakup Lila moved to Spain.
Po zerwaniu Lila przeprowadziła się do Hiszpanii.
It’s very late, so I am going to bed.
Jest bardzo późno, więc idę do łóżka.
Przyimek kierunku INTO
Używamy, gdy podkreślamy, że ktoś/coś wchodzi do wnętrza.
I was terrified when a rat ran into the room.
Byłam przerażona, kiedy szczur wbiegł do pokoju.
Jessy jumped into the water.
Jessy wskoczyła do wody.
Przyimek kierunku ONTO
Stosujemy, gdy ruch kończy się na powierzchni.
Terry’s cat jumped onto the roof.
Kot Terry’ego wskoczył na dach.
A small boy climbed onto the table.
Mały chłopiec wspiął się na stół.
Przyimki angielski: wyjątki i pułapki [porównanie z polskim]
Na pierwszy rzut oka wydaje się, że wystarczy trzymać się prostych reguł (at – punkt, on – powierzchnia, in – wnętrze), ale w praktyce nie zawsze działa to tak samo jak w polskim. Oto najważniejsze wyjątki:
1. Najczęstsze miejsca codzienne → zawsze z at
- at home – w domu,
- at work – w pracy,
- at school – w szkole,
- at the university – na uniwersytecie.
2. Miejsca związane z podróżą → też z at
- at the airport – na lotnisku,
- at the station – na stacji,
- at a bus stop – na przystanku.
3. Abstrakcyjne lokalizacje → również z at
- at a party – na imprezie,
- at a meeting – na spotkaniu,
- at the doctor’s – u lekarza,
- at Helen’s – u Helen.
4. Środki transportu z możliwością poruszania się po pokładzie → on
- on a ship – na statku,
- on a bus – w autobusie,
- on a train – w pociągu,
- on a plane – w samolocie.
⚡ Uwaga: podobnie mówimy on a bike – na rowerze, choć przecież rower nie ma pokładu.
5. Płaskie powierzchnie, które po polsku łączą się z „na”, ale w angielskim → in
- in the picture – na zdjęciu, na obrazie,
- in the street – na ulicy (w amerykańskim: on the street).
Przyimki angielski ćwiczenia
Czas na ćwiczenia z przyimków angielskich! 😎 Jeśli jesteś na poziomie A2–B1 i chcesz w końcu poczuć się pewnie w używaniu takich przyimków jak in, on, at, to dobrze trafiłeś/aś.
Ćwiczenia są ważne, ponieważ nie tylko pomagają zapamiętać, który przyimek pasuje w danym kontekście, ale również sprawiają, że mówienie i pisanie po angielsku staje się łatwiejsze i bardziej naturalne.
Ćwiczenie 1. Uzupełnij brakujące przyimki.
- Stephanie is ___ the garden.
- The meeting starts ___ 9 o’clock.
- We are going ___ the cinema.
- My birthday is ___ Sunday.
- The picture is ___ the wall.
- They live ___ Helsinki.
- Elvis is sitting __ the table.
Ćwiczenie 2. Popraw błędne zdania.
- Shannon is on the car. ❌
- We will meet in Friday. ❌
- The keys are at my bag. ❌
- He lives at London. ❌
- They arrived to the airport on 7 p.m. ❌
- The cat is in the table. ❌
- Will was born at 1995. ❌
Przyimki angielski: klucz odpowiedzi
Ćwiczenie 1.
- Stephanie is in the garden.
- The meeting starts at 9 o’clock.
- We are going to the cinema.
- My birthday is on Sunday.
- The picture is on the wall.
- They live in Helsinki.
- Elvis is sitting at the table.
Ćwiczenie 2.
- Shannon is in the car.
- We will meet on Friday.
- The keys are in my bag.
- He lives in London.
- They arrived at the airport at 7 p.m.
- The cat is on the table.
- Will was born in 1995.
Najczęściej zadawane pytania o przyimki angielski
Najczęstsze przyimki angielskie to at, in, on, to, for, with, by, from, about, into, onto, over, under, between, among.
W angielskim występuje kilkadziesiąt przyimków, a dokładna liczba zależy od tego, czy liczymy tylko proste (in, on, at) czy także złożone (because of, in front of). Łącznie można mówić nawet o 100–150 przyimkach i wyrażeniach przyimkowych.
Przyimek in używamy w stosunku do wnętrz i ograniczonych przestrzeni, miesięcy, pór roku, lat, a także miast i krajów.
At work oznacza fizyczną obecność w pracy, z kolei in work używamy w sensie „bycia zatrudnionym”.