Have Something Done | SZYBKI sposób na zrozumienie 👷

Have something done – czy ta konstrukcja jest w ogóle potrzebna w codziennym angielskim? Zapewniamy Cię, że tak. Bo czy kiedykolwiek, chcąc opowiedzieć o nowej fryzurze, zdarzyło Ci się powiedzieć po angielsku „I cut my hair”, a ktoś spojrzał na Ciebie z niekłamanym podziwem? 😉

W języku angielskim takie zdanie oznacza, że samodzielnie obciąłeś lub obcięłaś sobie włosy, co raczej nie zdarza się często. W przypadku, gdy chcesz powiedzieć, że zrobił to fryzjer, należy użyć konstrukcji have something done.

To jedno z tych wyrażeń, które wydają się skomplikowane na początku, ale kiedy już je zrozumiesz – nagle zobaczysz, że native speakerzy używają go dosłownie wszędzie. Od fryzjera po mechanika, od dentysty po projektanta wnętrz – zawsze wtedy, gdy ktoś robi coś dla nas.

W tym artykule dowiesz się dokładnie jak zbudować poprawne zdanie, poznasz całe mnóstwo przykładów, a na końcu czeka na Ciebie praktyczny mini quiz. Idealny, żeby sprawdzić stan swojej wiedzy.

Have something done: tłumaczenie + zastosowanie

W języku polskim często mówimy „Zrobiłem sobie zdjęcie do paszportu”, „Naprawiłam samochód” czy „Pomalowaliśmy dom”, choć tak naprawdę to wcale nie my wykonaliśmy te czynności. Chodzi raczej o to, że ktoś zrobił to dla nas lub na nasze zlecenie.

W angielskim używamy do tego właśnie konstrukcji have something done, która w dosłownym tłumaczeniu oznacza „mieć coś zrobione”. Jednak bardziej naturalne tłumaczenie to „zlecić komuś wykonanie jakiejś czynności”.

Porównajmy te same zdania po polsku i angielsku:

I had my iPad repaired.
Naprawiłem iPada. (w sensie: zleciłem naprawę profesjonaliście)

I had my bicycle serviced before the trip to the Netherlands.
Naprawiłem rower przed wycieczką do Holandii. (w sensie: oddałem do serwisu)

Kiara had her wedding dress altered.
Kiara przerobiła swoją suknię ślubną. (w sensie: zleciła zmiany krawcowi)

Ta konstrukcja występuje niezwykle często w codziennym języku, ponieważ pozwala jasno wskazać, że to nie my jesteśmy wykonawcą, ale zleceniodawcą czynności.

Zobacz, jak brzmi zdanie, gdy ktoś zrobił coś dla nas, a jak, gdy zrobiliśmy to sami:

I cleaned the flat.
Posprzątałem mieszkanie. (samodzielnie)

I had the flat cleaned.
Ktoś inny posprzątał mieszkanie za mnie. (np. ekipa sprzątająca)

Wszystko powoli robi się jasne, prawda? ✌️

To koniecznie warto wiedzieć:

• W nazwie konstrukcji słowo done jest przykładowym czasownikiem w III formie (past participle). To nie konkretny wyraz, który zawsze musi zostać użyty, tylko symbol miejsca, w którym należy wstawić odpowiedni czasownik w tej właśnie formie.
• Podobnie jest z elementem something: sygnalizuje miejsce, które zastępujemy w zdaniu konkretnym rzeczownikiem lub zaimkiem, czyli tym, co zostało zrobione.

Have something done a forma kauzatywna

Gramatycznie wyrażenie have something done to tzw. forma kauzatywna (causative form). Brzmi poważnie, ale zasada jest prosta:

Formy kauzatywnej używamy wtedy, kiedy powodujemy, że coś się dzieje, czyli zlecamy wykonanie czynności komuś innemu.

Nie chodzi więc o to, żeby opisać samą czynność, ale o to, kto za nią odpowiada.

Have something done: konstrukcja

Konstrukcja wyrażenia have something done jest banalnie prosta:

have + something + Past Participle (III forma czasownika)

Zobacz na dwa poniższe przykłady:

I had my computer fixed.
Naprawiono mi komputer.

They are going to have their baby vaccinated. 
Oni zamierzają zaszczepić swoje dziecko.

W oby tych przypadkach zobaczysz różnicę pomiędzy polskim a angielskim, o której pisaliśmy na początku. U nas niejako w domyśle wiemy, że komputery są naprawiane w serwisie, a dzieci są szczepione w przychodni przez wykwalifikowany personel, w angielskim podkreślamy to konstrukcją have something done.

O tym musisz pamiętać:

• czasownik have musi być odmieniony – pamiętaj nie tylko o odpowiedniej osobie, ale i o odpowiednim czasie.

Potrzebna powtórka z III formy czasownika? Nie ma sprawy! Listę czasowników nieregularnych znajdziesz tutaj: Czasowniki Nieregularne Angielski | Poznaj je! 😎 [LISTA PDF]

Czy to przykład strony biernej?

Często uczniowie mylą tę konstrukcję ze stroną bierną (the passive voice). Faktycznie, oba te przypadki dotyczą sytuacji, w których nie wiemy lub nie mówimy, kto coś zrobił, ale uwaga! 🚨 Have something done nie jest przykładem użycia strony biernej. Jest między nimi różnica:

Strona bierna:
The car was repaired.
Samochód został naprawiony.

Have something done:
I had my car repaired.
Ktoś naprawił mój samochód.

Żeby łatwo odróżnić stronę bierną od omawianej w tym wpisie konstrukcji, zapamiętaj, że w przypadku have something done dodajemy osobę, która zleca czynność. Czyli na przykład: Ty zlecasz naprawę cieknącego kaloryfera, Twój wujek – nowy projekt werandy, a Twoja przyjaciółka – wykonanie ślubnego makijażu. W stronie biernej zleceniodawca czynności nie występuje.

A jeśli chcesz zostać mistrzem strony biernej, koniecznie sprawdź ten przewodnik: Passive Voice | Zacznij SKUTECZNIE używać strony biernej! 🤩

Have something done a Get something done: różnice

W języku mówionym (zarówno brytyjskim, jak i amerykańskim) często spotkasz też wersję get something done.

Ta konstrukcja znaczy dokładnie to samo, ale brzmi bardziej potocznie i naturalnie w rozmowach:

I got my hair cut yesterday.
Obcięłam wczoraj włosy. (w znaczeniu: Byłam wczoraj u fryzjera)

We’re getting our kitchen renovated.
Będziemy remontować kuchnię. (w znaczeniu: Ekipa będzie remontować naszą kuchnię)

Czyli w skrócie:

• have something done → bardziej formalne (np. w piśmie, biznesie, podczas egzaminów)
• get something done → codzienne, idealne w formie mówionej (np. podczas rozmów ze znajomymi)

Have something done: pytania

Żeby zadać pytanie z konstrukcją have something done, po prostu zastosuj standardowy szyk pytający w angielskim:

Do/Did/Will + subject + have + object + past participle?

I kilka przykładów dla lepszego zobrazowania teorii:

Did you have your car repaired?
Naprawiłeś samochód?

Will you have your house painted this year?
Pomalujesz w tym roku swój dom?

Are you getting your nails done today?
Robisz sobie dziś paznokcie?

W przypadku konstrukcji get something done pytania działają na dokładnie tej samej zasadzie, więc na pewno nie sprawią Ci żadnych problemów. 😊

Have something done w różnych czasach

Konstrukcja działa w praktycznie każdym czasie gramatycznym, np.:

• w czasach teraźniejszych mówisz o czynnościach regularnych lub aktualnych (np. I have my nails done every month),
• w czasach przeszłych – o tym, co już zostało wykonane (np. I had my car repaired last week),
• w czasach przyszłych i z modalami – o planach lub zaleceniach (np. I’ll have my windows cleaned tomorrow).

Oto przykładowa tabelka, która pomoże Ci to zobaczyć jasno i przejrzyście:

Czas	HAVE	SOMETHING	DONE
Present Simple	I have	my car	washed every week.
Present Continuous	I am having	my kitchen	painted now.
Present Perfect	I have had	my phone	repaired recently.
Past Simple	I had	my hair	cut yesterday.
Past Perfect	I had had	my documents	translated before the meeting.
Future Simple	I will have	my house	cleaned tomorrow.
Future Continuous	I will be having	my car	serviced next week.
Modal (should)	I should have	my eyes	tested soon.
Modal (must)	I must have	my computer	checked.

Jak widzisz, ta angielska konstrukcja jest naprawdę elastyczna – możesz jej użyć praktycznie w każdym czasie, wystarczy tylko odpowiednio zmienić formę czasownika have. Sam środek zdania, czyli something + III forma, pozostaje bez zmian.

Użycie konstrukcji w czasie przeszłym: have something done + past

Bardzo często ta konstrukcja jest spotykana w formie przeszłej, np.:

I had my old vinyl records restored by a specialist in Berlin.
Zleciłam renowację moich starych winyli specjaliście w Berlinie.

We had our living room painted a soft green last weekend.
W zeszły weekend zleciliśmy przemalowanie salonu na delikatny zielony.

Dlaczego? Bo w codziennym życiu często opowiadamy o rzeczach, które już ktoś dla nas zrobił – naprawił, posprzątał, pomalował, przetłumaczył. No chyba że… właśnie je planujemy. 😅

Najczęściej używane czasowniki

Przygotowaliśmy 10 czasowników (oczywiście oprócz do, który pojawia się w nazwie tej konstrukcji!), które bardzo często pojawiają się w konstrukcji have something done. Jak sam/a zobaczysz, łączy je jedno: najczęściej opisują usługi, które ktoś może dla nas wykonać, np. naprawić, wyczyścić, zaprojektować.

Czasownik	III forma	Przykład
repair	repaired	I had my bike repaired.
paint	painted	We had our house painted.
wash	washed	I have my car washed weekly.
clean	cleaned	She had her room cleaned.
cut	cut	I had my hair cut.
translate	translated	We had the text translated.
design	designed	They had a website designed.
build	built	We had a shed built.
fix	fixed	He had his roof fixed.
check	checked	I had my eyes checked.

Warto też zwrócić uwagę, że wiele z tych czasowników ma prosty, regularny charakter (np. painted, cleaned, repaired), co sprawia, że bardzo łatwo tworzyć z nimi poprawne zdania. Jeśli więc dopiero uczysz się tej konstrukcji, zacznij właśnie od takich przykładów — a gdy już poczujesz się pewniej, możesz sięgać po bardziej zaawansowane czasowniki.

Inne zastosowanie dla tej konstrukcji

Czasem konstrukcji have something done używa się też w sytuacjach negatywnych, kiedy coś się nam przydarzyło (i zwykle nie jest to dobra wiadomość). Na przykład:

Joseph had his wallet stolen in Barcelona.
Josephowi ukradziono portfel w Barcelonie.

We had our flight cancelled.
Odwołano nam lot.

Sandy had her phone broken.
Sandy zepsuł się telefon.

W takich zdaniach konstrukcja nie znaczy, że ktoś zlecił coś komuś, ale że coś się komuś przypadkowo stało.

Ćwiczenia z have i get something done

Znasz już teorię i potrafisz wyjaśnić, czym różni się I cut my hair od I had my hair cut, więc teraz sprawdź, jak dobrze radzisz sobie z tą konstrukcją w praktyce.

Poniżej znajdziesz dwa krótkie zestawy ćwiczeń, które pomogą Ci utrwalić użycie have i get something done w różnych czasach i sytuacjach.

Pierwsze ćwiczenie to klasyczne uzupełnianie zdań – świetne, by poćwiczyć m.in. Past Participle.
Drugie to mini quiz z wyborem odpowiedzi, dzięki któremu szybko sprawdzisz, czy potrafisz poprawnie rozpoznać tę konstrukcję w kontekście.

Ćwiczenie 1: Uzupełnij zdania właściwą formą podaną w nawiasie

1. I ___ (have / cut) my hair yesterday.
2. We ___(get / paint) our living room last month.
3. She ___ (have / repair) her laptop last week.
4. They ___ (get / clean) their car every Saturday.
5. My parents ___ (have / build) a new fence around the garden.
6. Tom ___(get / fix) his bike before the trip.
7. I ___ (have / test) my eyes every year.
8. We ___(get / wash) our windows yesterday.

Ćwiczenie 2: Wybierz poprawną odpowiedź

1. I ___ my car repaired last week.
   • a) have
   • b) had
   • c) has
2. We are ___ our kitchen painted at the moment.
   • a) having
   • b) have
   • c) had
3. She usually ___ her nails done on Fridays.
   • a) has
   • b) had
   • c) having
4. They will ___ their roof repaired soon.
   • a) have
   • b) having
   • c) have
5. I ___ my phone fixed tomorrow.
   • a) get
   • b) will get
   • c) getting
6. We ___ our house cleaned twice a month.
   • a) got
   • b) have
   • c) had
7. He ___ his watch repaired yesterday.
   • a) have
   • b) had
   • c) has
8. You should ___ your eyes tested.
   • a) getting
   • b) had
   • c) have

Have something done: klucz odpowiedzi

Ćwiczenie 1

1. had my hair cut
2. got our living room painted
3. had her laptop repaired
4. get their car cleaned
5. had a new fence built
6. got his bike fixed
7. have my eyes tested
8. got our windows washed

Ćwiczenie 2

1. b) had
2. a) having
3. a) has
4. c) have
5. b) will get
6. b) have
7. b) had
8. c) have

Have something done: podsumowanie

Ta konstrukcja to prawdziwa perełka w angielskiej gramatyce – praktyczna, uniwersalna i niezwykle naturalna. Dzięki niej brzmisz po prostu jak native speaker.

Zapamiętaj 3 najważniejsze rzeczy:

• Po pierwsze: używaj jej, gdy ktoś robi coś dla Ciebie.
• Po drugie: schemat tej konstrukcji to have + object + Past Participle.
• Po trzecie: możesz zastąpić have słowem get, żeby brzmieć bardziej potocznie.

A teraz Twoja kolej – powiedz po angielsku: „Właśnie naprawiłem/am telefon”. Jeśli Twoja odpowiedź to: „I had my phone repaired”, to gratulacje – dokładnie o to chodziło! 🎯

Najczęściej zadawane pytania